Nieprzyjemny zapach z pochwy – jakie są przyczyny tego problemu?

1. Nieprzyjemny zapach z pochwy, czyli jaki?
2. Brzydki zapach z pochwy – najczęstsze przyczyny
3. 1. Infekcje bakteryjne (waginoza bakteryjna)
4. 2. Grzybica pochwy
5. 3. Infekcje intymne mieszane
6. 4. Zmiany hormonalne
7. 5. Niewłaściwa higiena
8. 6. Zastosowanie nieodpowiednich środków higienicznych
9. Co stosować na nieprzyjemny zapach z pochwy? Profilaktyka i wsparcie leczenia
10. Brzydki zapach z okolic intymnych – kiedy udać się do lekarza?

Nieprzyjemny zapach z pochwy to jedna z częstszych dolegliwości zgłaszanych przez kobiety w gabinecie ginekologicznym. Bywa powodem skrępowania, a w wielu przypadkach stanowi to istotny sygnał, wskazujący na zaburzenia zdrowia intymnego. Jakie mogą być przyczyny brzydkiego zapachu z pochwy i kiedy należy zasięgnąć porady lekarskiej? Jakie są domowe sposoby łagodzenia tego objawu?

Nieprzyjemny zapach z pochwy, czyli jaki?

Naturalna flora bakteryjna pochwy produkuje specyficzną, ale zazwyczaj delikatną woń, która może nieznacznie różnić się w zależności od fazy cyklu menstruacyjnego. Nieprzyjemny zapach z pochwy staje się problemem wtedy, robi się intensywny, rybi, zgniły, kwaśny lub metaliczny. Może wówczas świadczyć o obecności patologicznych drobnoustrojów lub zaburzeniu równowagi mikrobiologicznej^[1].

Brzydki zapach z pochwy często występuje okresowo – np. po stosunku lub w czasie menstruacji – jednak jego utrzymywanie się przez dłuższy czas wymaga diagnostyki. Jeśli towarzyszą mu dodatkowe objawy, takie jak świąd, pieczenie, upławy czy podrażnienie sromu, pacjentka powinna skontaktować się ze specjalistą.

Brzydki zapach z pochwy – najczęstsze przyczyny

Nieprzyjemny zapach z pochwy może mieć różnorodne podłoże – od zaburzeń mikroflory, przez zakażenia bakteryjne lub wirusowe, aż po zmiany hormonalne lub nieprawidłową higienę. Jakie są najczęstszy przyczyny dziwnej woni okolic intymnych?

1. Infekcje bakteryjne (waginoza bakteryjna)

Waginoza bakteryjna to jedna z najczęstszych przyczyn  brzydkiego zapachu okolic intymnych. Dochodzi do niej, gdy naturalna flora bakteryjna pochwy (tworzona przez pałeczki kwasu mlekowego – Lactobacillus) zostaje zdominowana przez bakterie beztlenowe, np. Gardnerella vaginalis lub tlenowe Charakterystyczny zapach przypomina „rybi” i nasila się po stosunku lub miesiączce. Często towarzyszą mu szare, wodniste upławy^[2][3].

Leczenie i profilaktyka waginozy pochwy obejmują:

• stosowanie antybiotyków (np. metronidazolu lub klindamycyny) w postaci tabletek doustnych lub globulek dopochwowych^[3],
• unikanie irygacji pochwy, które mogą pogłębiać zaburzenia mikroflory^[3],
• wsparcie odbudowy naturalnej flory bakteryjnej preparatami probiotycznymi z pałeczkami kwasu mlekowego (Lactobacillus reuteri, rhamnosus) – stosowanymi doustnie lub dopochwowo^[2].

2. Grzybica pochwy

Grzybica pochwy (kandydoza) wywoływana jest najczęściej przez drożdżaki Candida albicans. Objawia się gęstą, białą wydzieliną przypominającą twaróg, świądem, pieczeniem oraz słabym, kwaśnym lub drożdżowym zapachem. Zakażenie drożdżakami szczególnie często pojawia się po antybiotykoterapii, w ciąży lub przy cukrzycy^[4].

Leczenie polega na stosowaniu leków przeciwgrzybiczych – najczęściej fentikonazolu, klotrymazolu, nystatyny lub flukonazolu (doustnie lub dopochwowo)^[4]. Dodatkowo, dla ograniczenia częstości występowania kandydozy warto również:

• ograniczyć spożycie cukru w diecie oraz nosić przewiewną bieliznę z bawełny,
• unikać perfumowanych środków do higieny intymnej,
• wspomagać florę bakteryjną pochwy przy pomocy probiotyków.

3. Infekcje intymne mieszane

Zdarza się, że kobieta cierpi jednocześnie na infekcję grzybiczą i bakteryjną, co skutkuje mieszanym obrazem klinicznym – obfite, zmiennie zabarwione upławy i silny, trudny do określenia zapach. Złożoność patogenów może utrudniać jednoznaczną diagnozę, dlatego w wypadku podejrzenia infekcji mieszanej, warto wykonać specjalistyczne badania mikrobiologiczne^[5], ponieważ są one niezbędne do zaplanowania celowanego leczenia.

Lekarz może zalecić jednoczesne zastosowanie antybiotyków, leków przeciwgrzybiczych i wprowadzić suplementację probiotykami (doustnymi i dopochwowymi), która może wpłynąć korzystnie na regulację mikroflory pochwy, a tym samym zwiększa skuteczność terapii^[5].

4. Zmiany hormonalne

Nieprzyjemny zapach z pochwy w ciąży, po menstruacji czy w czasie menopauzy może wynikać ze zmian hormonalnych wpływających na pH i florę bakteryjną. zmniejszenie stężeń estrogenów powoduje suchość pochwy, osłabia barierę ochronną i zwiększa podatność na infekcje, co może skutkować nieprzyjemnym zapachem^[6].

W zależności od przyczyn zmian hormonalnych można stosować następujące środki zapobiegawcze:

• w okresie menopauzy skuteczne może być miejscowe stosowanie estrogenów (np. kremy, globulki), co wspomaga regenerację nabłonka pochwy i przywraca równowagę pH^[6],
• w okresie ciąży należy zachować szczególną ostrożność i skonsultować się z lekarzem przy każdym nietypowym zapachu. Infekcje intymne w tym czasie mogą bowiem powodować powikłania ciąży do przedwczesnego porodu włącznie.

Dodatkowo warto pamiętać, że w czasie przemian hormonalnych stosowanie delikatnych kosmetyków intymnych z kwasem mlekowym może pomóc w utrzymaniu prawidłowego pH.

5. Niewłaściwa higiena

Zarówno brak higieny, jak i jej nadmiar (częste irygacje pochwy, stosowanie silnych detergentów) mogą zaburzyć naturalną mikroflorę i sprzyjać rozwojowi bakterii beztlenowych. Brzydki zapach często towarzyszy również noszeniu ciasnej, nieprzewiewnej bielizny z syntetycznych tkanin^[7].

Aby prawidłowo zadbać o odpowiednie pH i mikroflorę pochwy należy:

• unikać częstych irygacji pochwy i stosowania agresywnych detergentów,
• stosować płynów do higieny intymnej o neutralnym lub lekko kwaśnym pH, bez substancji zapachowych,
• nosić bieliznę z naturalnych materiałów oraz regularnie wymieniać wkładki higieniczne i podpaski, gdy zachodzi konieczność ich noszenia.

Prawidłowa higiena okolic intymnych zakłada ich codzienne mycie, jednak należy robić to delikatnie, bez niepotrzebnego tarcia, używając przy tym odpowiednich środków higienicznych.

6. Zastosowanie nieodpowiednich środków higienicznych

Używanie perfumowanych płynów do higieny intymnej, mydeł o zasadowym pH czy zapachowych wkładek może podrażniać błonę śluzową i sprzyjać infekcjom. W efekcie pojawia się pieczenie, zaczerwienienie, suchość oraz nieprzyjemny zapach z pochwy^[8].

Dlatego do higieny okolic intymnych zaleca się stosowanie specjalistycznych kosmetyków, zawierających kwas mlekowy i składniki łagodzące (np. pantenol, aloes). Zapobieganiu nieprzyjemnemu zapachowi z pochwy pomocne będzie również unikanie stosowania wkładek zapachowych i podpasek z substancjami chemicznymi. Dodatkowo, w razie podrażnień warto sięgnąć po preparaty przywracające równowagę pH pochwy (np. globulki z kwasem mlekowym).

Co stosować na nieprzyjemny zapach z pochwy? Profilaktyka i wsparcie leczenia

Chociaż domowe sposoby na nieprzyjemny zapach z pochwy mogą przynieść ulgę, nie powinny zastępować leczenia zaleconego przez lekarza. W profilaktyce i wspomaganiu terapii sprawdzą się, m.in.:

• globulki dopochwowe z probiotykami (Lactobacillus),
• delikatne środki do higieny intymnej na bazie kwasu mlekowego,
• unikanie obcisłej bielizny ze sztucznych tkanin,
• nasiadówki z ziół o działaniu przeciwgrzybiczym i przeciwbakteryjnym – np. szałwia, rumianek, nagietek^[9],
• unikanie irygacji pochwy i dezodorantów intymnych.

Nieprzyjemny zapach z pochwy – co stosować? Przede wszystkim warto zacząć od konsultacji z ginekologiem, który identyfikuje problem i odpowiednio dobierze leczenie. Nie należy jednak lekceważyć wagi codziennej profilaktyki, wspartej odpowiednimi nawykami higienicznymi czy zdrową bielizną.

Brzydki zapach z okolic intymnych – kiedy udać się do lekarza?

Do lekarza należy udać się zawsze, gdy brzydki zapach z pochwy utrzymuje się dłużej niż kilka dni, towarzyszą mu objawy dodatkowe, takie jak swędzenie, pieczenie, nietypowa wydzielina, ból podczas stosunku lub oddawania moczu. Szczególnej czujności wymagają też przypadki, gdy niemiły zapach z pochwy pojawia się w ciąży, po okresie lub w czasie menopauzy.

Zignorowanie takich symptomów może prowadzić do poważniejszych powikłań, w tym nawracających infekcji, stanów zapalnych narządów miednicy mniejszej czy problemów z płodnością.

(i), (ii) Artykuł zawiera informacje na temat:

●          Leków dostępnych bez recepty:

Nazwa produktu leczniczego: (A) Gynoxin Optima, 200 mg, kapsułka dopochwowa, miękka. (B) Gynoxin Uno, 600 mg, kapsułka dopochwowa, miękka. (C) Gynoxin Optima, 20 mg/g (2%), krem dopochwowy. Nazwa powszechnie stosowana substancji czynnej: (A, B, C) Azotan fentikonazolu (Fenticonazoli nitras). Dawka substancji czynnej: 1 kapsułka dopochwowa, miękka zawiera: (A) 200 mg azotanu fentikonazolu. (B) 600 mg azotanu fentikonazolu. (C) 100 g kremu dopochwowego zawiera 2 g azotanu fentikonazolu. Postać farmaceutyczna: (A, B) Kapsułka dopochwowa, miękka. (C) Krem dopochwowy. Wskazania do stosowania: (A, B, C) Drożdżyca błon śluzowych narządów płciowych (zapalenie sromu i pochwy, zapalenie pochwy, upławy). Leczenie zakażeń mieszanych pochwy. (A, B, C) Gynoxin przeznaczony jest do stosowania u dorosłych i młodzieży w wieku powyżej 16 lat. U kobiet w wieku powyżej 60 lat, Gynoxin można stosować po konsultacji z lekarzem. Podmiot odpowiedzialny: (A, B, C) Recordati Industria Chimica e Farmaceutica S.p.A., Via Civitali 1, 20148 Mediolan, Włochy.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

PL-GYNOX-0160

Bibliografia:

1. Sobel JD. „Vaginitis.” New England Journal of Medicine, 1997; 337: 1896-1903.
2. Kenyon C., Colebunders R., Crucitti T. „The global epidemiology of bacterial vaginosis: a systematic review.” American Journal of Obstetrics and Gynecology, 2013; 209(6): 505–523.
3. Sobel, J. D. (2000). Bacterial vaginosis. Annual Review of Medicine, 51(1), 349–356.
4. Marchaim D., et al. „Candida albicans and non-albicans fungemia: comparison of epidemiology, risk factors, and outcome.” European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases, 2012; 31(12): 2931–2940.
5. Donders, G. G., et al. (2017). Mixed vaginal infections: a challenge for diagnosis and treatment. Current Infectious Disease Reports, 19(7), 21
6. Huang, B., et al. (2014). Estrogen effects on the vaginal microbiome. Journal of Women’s Health, 23(9), 774–782.
7. Linhares, I. M., et al. (2010). Bacterial vaginosis and hygiene practices. Journal of Clinical Medicine, 15(1), 2–7
8. Hickey, R. J., et al. (2012). Vaginal microbiome and hygiene products. Current Infectious Disease Reports, 14(2), 130–138.
9. Michalak A., et al. „The use of herbal medicine in gynecology and obstetrics – current trends and perspectives.” Phytotherapy Research, 2021; 35(1): 1–13.