Skuteczne leczenie grzybicy pochwy

Skuteczne leczenie grzybicy pochwy

Większość kobiet w okresie rozrodczym przynajmniej raz przechodzi objawową grzybicę pochwy i sromu. Ponad połowa doświadcza co najmniej dwóch zakażeń. Natomiast około 5–8% pacjentek zmaga się z nawrotową postacią tego schorzenia.1 Co możemy zrobić, żeby zmaksymalizować skuteczność jego leczenia i zminimalizować ryzyko reinfekcji?

Krok 1 – pierwsza pomoc

Za 90% zachorowań na grzybicę pochwy odpowiada gatunek Candida albicans.2 W takich przypadkach podstawą leczenia są tzw. preparaty azolowe. Należy do nich m.in. fentikonazol (Gynoxin® – lek dostępny bez recepty). Większość mikroorganizmów odpowiedzialnych za drożdżycę żeńskich narządów płciowych wykazuje wrażliwość na ten środek i jemu podobne. Potwierdza to wskaźnik wyleczeń zapaleń grzybiczych pochwy i sromu za ich pomocą, który oscyluje w granicach 75–100%.3 Azole, w tym fentikonazol, zaleca się zwłaszcza przy zakażeniach niepowikłanych, z objawami łagodnymi, umiarkowanymi i tymi o nieco większym nasileniu, a pacjentkom w ciąży – po konsultacji z lekarzem.

Krok 2 – identyfikacja gatunku grzyba

Niekiedy to nie Candida albicans, a inne gatunki grzyba Candida (np. C. glabrata, C. parapsilosis, C. tropicalis, C. stellatoidea, C. famata, C. krusei, C. guilliermondii) są powodem zakażeń intymnych o podłożu grzybiczym. Zazwyczaj są one oporne na klasyczne schematy leczenia tej kobiecej przypadłości, które mogą wtedy okazać się nieskuteczne. W takich sytuacjach – gdy objawy nie ustępują lub nawracają – pomocne będzie badanie mykologiczne określające, z jakim patogenem mamy do czynienia. Pozwala to precyzyjnie dobrać sposób leczenia.

Krok 3 – kuracja od A do Z

Gynoxin® to dostępny bez recepty lek na drożdżycę pochwy, który dodatkowo wyróżnia bardzo krótki okres stosowania. . Terapia dopochwowa w przypadku tego leku ogranicza się zaledwie do 3 dni (Gynoxin® OPTIMA i Gynoxin® OPTIMA krem dopochwowy) lub nawet jednorazowego podania leku (Gynoxin® UNO). Bywa również, że (przy nawracających zapaleniach) konieczne jest leczenie podtrzymujące przez 3–6 miesięcy w celu odbudowy naturalnej mikroflory pochwy. Ostateczne powodzenie terapii zależy więc też od tego, czy jej nie przerwiemy. Żeby uniknąć nawrotu choroby, nie należy tego robić.

Krok 4 – włączenie probiotyku

Mikroby wywołujące grzybicę nieraz naturalnie występują w ludzkim organizmie – w błonach śluzowych układu pokarmowego, oddechowego i moczowo-płciowego. Atakują zaś w sprzyjających warunkach – gdy równowaga mikrobiologiczna pochwy zostaje zachwiana i zmniejsza się ilość pożytecznych bakterii Lactobacillus broniących kobiece narządy rodne przed zakażeniami. W terapii (ale tylko wspomagająco) oraz w profilaktyce grzybicy stosuje się więc probiotyki dostarczające bakterii Lactobacillus. Przyjmując je – doustnie lub dopochwowo – można wzmocnić intymną linię obronną organizmu przed inwazją patogenów. Probiotyk należy łączyć z każdym antybiotykiem, który „niszczy” zarówno bakterie chorobotwórcze, jak i symbiotyczne, także w pochwie. Stosować je można również w trakcie leczenia drożdżycy i później.

Krok 5 – modyfikacja diety

U pacjentek z nawrotowym drożdżakowym zapaleniem pochwy i sromu często stwierdza się nieprawidłowe nawyki żywieniowe przyczyniające się do wznowienia zachorowań. Chlorowana woda i pokarmy wysokoprzetworzone oraz bogate w konserwanty i cukry proste mogą sprzyjać namnażaniu się chorobotwórczych grzybów. Natomiast kiszonki i produkty mleczne przetworzone przez bakterie fermentacyjne odwrotnie – wzbogacać naturalną mikroflorę jelit i pochwy o pożyteczne bakterie symbiotyczne. Preferowanie pierwszych, a unikanie drugich w jadłospisie działa więc na naszą niekorzyść w walce z grzybicą pochwy. Dobrze jest więc pamiętać o tych prawidłowościach dietetycznych przy każdym epizodzie drożdżycy i stosować się do nich (także profilaktycznie).

Krok 6 – leczenie partnera

Leczenie partnera seksualnego kobiety z objawami grzybicy pochwy i sromu przez wielu ekspertów nie jest uznawane za konieczne. Jeśli jednak epizody drożdżycy pojawiają się więcej niż 4 razy w ciągu roku, należy to rozważyć.4,5 Może bowiem się okazać, że to partner – odczuwający bardzo łagodne objawy zakażenia lub niemający ich wcale – jest rezerwuarem kolonii grzybów. Wówczas mężczyzna zakaża wyleczoną już pacjentkę (tzw. zakażenie ping-pong) i wymaga leczenia. Terapię u partnera wdraża się również zawsze wtedy, gdy wystąpią u niego objawy infekcji. Gynoxin® krem dopochwowy to  lek który do tej pory dostępny był tylko na receptę, który w odpowiednich przypadkach może być stosowany u partnera seksualnego.6

Krok 7 – kontrola i prewencja

Skuteczność leczenia grzybicy można potwierdzić laboratoryjnie. Dowodem na to jest ujemny wynik posiewu. Natomiast wynik dodatni skłania do utrzymania terapii lub włączenia nowej – odpowiednio do zidentyfikowanej przyczyny problemu. Ponieważ nawroty drożdżycy zdarzają się dość często, w takich przypadkach należy sprawdzić, czy nie wystąpił u nas czynnik predysponujący do reinfekcji:

  • błędy higieniczne (drażniące pochwę mydło, gąbki do podmywania się, częste irygacje, nadmierna higiena, sięganie po czyjeś ręczniki, mydła czy stroje kąpielowe);
  • częste kąpiele w wodzie z dodatkiem perfumowanych kosmetyków lub w chlorowanej na basenach;
  • bielizna ze sztucznych włókien (nieodprowadzająca odpowiednio wilgoci z krocza);
  • skłonność do infekcji (braki odpornościowe, ciąża, cukrzyca, intensywna antybiotykoterapia itd.).

Zagrożenia dające się wyeliminować, należy wykluczyć. A niedające się zlikwidować – zmniejszać odpowiednią profilaktyką (właściwą higieną, probiotykami, zapobiegawczym leczeniem przeciwgrzybiczym np. przy kolejnym stosowaniu antybiotyku).

1. Stanowisko zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego grzybiczego zapalenia pochwy i sromu – stan wiedzy na 2008 rok. „Ginekologia Polska” 2008, nr 79, s. 638–652.
2. Staniszewska M., Bondaryk M., Kowalska M., Magda U., Łuka M., Ochal Z., Kurzątkowski W. Patogeneza i leczenie zakażeń Candida Spp. „Postępy Mikrobiologii” 2014, nr 53(3), s. 229–240.
3. Tumietto F. i wsp. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2017 Jun;21(11):2749-2756.
4. Gałęcka M., Szachta P. Nawrotowe grzybicze i bakteryjne zapalenia. Charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych. „Forum Zakażeń” 2013, nr 7(4), s. 121–125.
5. Rekomendacje Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące leczenia drożdżakowych zakażeń sromu i pochwy u kobiet. „Ginekologia Polska” 2007, nr 78, s. 655–656.
6. Charakterystyka Produktu Leczniczego Gynoxin®krem dopochwowy, 20 mg/g. Data zatwierdzenia: 09/2020. Odnosi się wyłącznie do czasu stosowania leku w najkrótszym schemacie terapeutycz­nym zgodnym z ulotką dla pacjentki.