- Czym jest zapalenie pochwy?
- Grzybicze zapalenie pochwy
- Bakteryjne zapalenie pochwy
- Zapalenie pochwy – przyczyny
- Zapalenie pochwy – objawy
- Zapalenie pochwy – na czym polega leczenie?
- Skutki nieleczonego zapalenia pochwy
- Domowe sposoby na zapalenie pochwy
- Ile trwa zapalenie pochwy?
Zapalenie pochwy jest jednostką chorobową, która każdego roku dotyka wielu kobiet w wieku rozrodczym. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę, że stany zapalne pochwy mogą mieć różną etiologię, a od tego, czy mamy do czynienia z waginozą bakteryjną, czy z grzybiczym zapaleniem pochwy zależy, jakie zastosujemy leczenie[1].
Objawy zapalenia pochwy, zarówno bakteryjnego, jak i grzybiczego, bywają nieprzyjemne i uciążliwe, co może istotnie wpłynąć na komfort życia, dlatego bardzo ważne jest, aby szybko je rozpoznać i wiedzieć, jak postępować, gdy się pojawią. Jak odróżnić bakteryjne zapalenie pochwy od grzybiczego oraz jakie są ich przyczyny? Jak leczyć zapalenie pochwy? Czy istnieją domowe sposoby na zapalenie pochwy? Odpowiedzi znajdziesz w naszym artykule!
Czym jest zapalenie pochwy?
Fizjologicznie w pochwie kobiety występuje stan zwany eubiozą, co oznacza, że naturalna flora bakteryjna pochwy jest w stanie równowagi. 95% mikroflory pochwy stanowi wtedy pałeczka kwasu mlekowego, czyli Lactobacillus, a tylko 5% stanowią bakterie beztlenowe[2].
Z zapaleniem pochwy mamy do czynienia, gdy dochodzi do dysbiozy, czyli zaburzenia równowagi naturalnej flory bakteryjnej. Stany zapalne pochwy mogą być wywołane zarówno przez bakterie, jak i grzyby czy pasożyty[1].
Grzybicze zapalenie pochwy
Grzybicze zapalenie pochwy, inaczej zwane także drożdżycą lub kandydozą pochwy, jest spowodowane przez chorobotwórcze grzyby, najczęściej z gatunku Candida albicans. Jest to druga co do częstości przyczyna zapalenia pochwy i najczęściej występuje u kobiet aktywnych seksualnie[3].
Bakteryjne zapalenie pochwy
Bakteryjne zapalenie pochwy, inaczej waginoza bakteryjna, spowodowane jest zaburzeniem równowagi naturalnej flory bakteryjnej pochwy. Ilość pałeczek kwasu mlekowego ulega zmniejszeniu, a przewagę przejmują bakterie beztlenowe, z których najczęściej objawy powoduje Gardnerella vaginalis. Waginoza bakteryjna jest najbardziej rozpowszechnionym rodzajem zapalenia pochwy u kobiet w wieku rozrodczym[2].
Zapalenie pochwy – przyczyny
Przyczyn zapalenia pochwy jest wiele. Może być ono spowodowane niedostateczną higieną osobistą, noszeniem zbyt obcisłej bielizny ze sztucznych, nieoddychających tworzyw, czy wręcz przeciwnie — nadmierną higieną intymną[3].
Do zaburzenia proporcji mikroflory pochwy może dojść także, gdy występują sprzyjające temu czynniki, takie jak zaburzenia hormonalne podczas menopauzy albo zmiana pH pochwy podczas miesiączki, w ciąży czy po antybiotykoterapii[2].
Ryzyko zachorowania zwiększa wysoka aktywność seksualna, duża ilość partnerów seksualnych, uprawianie ryzykownych stosunków niezabezpieczonych prezerwatywą, palenie papierosów czy też przewlekły stres[2].
Przyczyną częstych zapaleń pochwy z tendencją do nawracania są nierzadko choroby przewlekłe — cukrzyca lub zaburzenia odporności wywołane, chociażby infekcją HIV, terapia glikokortykosteroidami i antybiotykami o szerokim zakresie działania lub będącą skutkiem ubocznym leczenia onkologicznego[3].
Zapalenie pochwy – objawy
Zapalenie pochwy możemy rozpoznać, gdy czujemy pieczenie, świąd albo ból narządów intymnych, obserwujemy ich obrzęk oraz upławy, które mogą mieć różną charakterystykę w zależności od etiologii zapalenia. Objawy są bardzo dokuczliwe i mogą uniemożliwiać współżycie płciowe. Zakażenie może także przejść na narządy sąsiednie, skutkując wywołaniem stanu zapalnego dróg moczowych[1].
Wyróżniającą cechą bakteryjnego zapalenia pochwy jest jednorodna, szarawa, kremowa wydzielina o cuchnącym, rybim zapachu. Jednak co ciekawe, u około 50% kobiet zakażenie to przebiega bezobjawowo[2].
Natomiast mówiąc o grzybiczym zapaleniu pochwy, trzeba pamiętać o występowaniu grudkowatej wydzieliny o konsystencji twarogu, którą można zaobserwować na bieliźnie. W przeciwieństwie do waginozy bakteryjnej nie ma zapachu[3]. W przypadku rzęsistkowicy pochwowej wywołanej przez pierwotniaka rzęsistka pochwowego upławy dla odmiany są żółtozielone i pieniste i nieprzyjemnie pachną[4].
Warto pamiętać, że samodzielne próby rozpoznania zapalenia pochwy bywają zawodne, gdyż jego objawy mogą być mylone, chociażby z podrażnieniem czy alergią. Dlatego do postawienia prawidłowego rozpoznania i wdrożenia odpowiedniego leczenia niezbędna jest wizyta u ginekologa[1].
Zapalenie pochwy – na czym polega leczenie?
Leczenie zapalenia pochwy polega na stosowaniu preparatów dopochwowych lub doustnych, których wybór zależny jest od stwierdzonego czynnika etiologicznego zakażenia.
Bakteryjne zapalenie pochwy powinno być leczone antybiotykiem, ukierunkowanym na zwalczanie bakterii beztlenowych. Najczęściej jest to metronidazol bądź klindamycyna[2].
Grzybicze zapalenie pochwy zazwyczaj polega na kilkudniowym stosowaniu miejscowych leków przeciwgrzybiczych, które zawierają przykładowo fentikonazol, nystatynę, natamycynę lub klotrimazol. Doustnie można zastosować przykładowo flukonazol w dawce jednorazowej. Jednak jeśli zakażenie nawraca, może być konieczne dłuższe doustne leczenie[3].
Rzęsistkowica pochwowa, tak jak i waginoza pochwowa, może być leczona metronidazolem. W tym przypadku konieczne jest równoczesne leczenie partnera seksualnego[4].
W przypadku stwierdzenia zapalenia pochwy o etiologii grzybiczej lub mieszanej warto rozważyć zastosowanie preparatów miejscowych z fentikonazolem w postaci kapsułek dopochwowych Gynoxin® OPTIMA, lub Gynoxin® UNO albo kremu dopochwowego Gynoxin® OPTIMA, z których wszystkie zawierają lek przeciwgrzybiczy, azotan fentikonazolu i są dostępne bez recepty.
Natomiast po zakończeniu terapii zapalenia pochwy, zalecane jest stosowanie specjalnych probiotyków ginekologicznych, które mają na celu odbudowanie naturalną mikroflorę pochwy oraz przywrócenie jej prawidłowego pH, co zapobiega nawrotom zakażenia[2]. Można także zastosować preparat z paraprobiotykiem. Przykładem takiego wyrobu medycznego są globulki dopochwowe Gynoxin® PROTECT, które w swoim składzie mają między innymi mieszankę tyndalizowanych bakterii kwasu mlekowego i kwas mlekowy.
Skutki nieleczonego zapalenia pochwy
Odpowiednio dobrane i skuteczne leczenie stanów zapalnych pochwy jest kluczowe, gdyż nieleczone lub źle leczone zapalenie pochwy może prowadzić do poważnych konsekwencji.
Przykładem jest zwiększone ryzyko zachorowania na zapalenie narządów miednicy mniejszej, którego następstwem mogą być problemy z zajściem w ciążę w przyszłości, co może być powiązane m.in. z nadmierną aktywacją układu immunologicznego[5].
Wyjątkowo niebezpieczną sytuacją jest również zapalenie pochwy w ciąży, gdyż może ono prowadzić do przedwczesnego pęknięcia błon płodowych lub wywołać gorączkę połogową[1].
Domowe sposoby na zapalenie pochwy
Trzeba przyznać, że nie istnieją domowe sposoby na zapalenie pochwy, które byłyby w stanie skutecznie wyleczyć tę jednostkę chorobową. W takim wypadku zawsze niezbędna jest konsultacja lekarska i zastosowanie odpowiednich leków[1].
Jednak są pewne nawyki, które można wprowadzić do swojego życia, aby zniwelować potencjalne przyczyny zapalenia pochwy oraz zapobiec ponownemu jego wystąpieniu, takie jak[2]:
- noszenie bawełnianej, oddychającej bielizny,
- rezygnacja z ciągłego noszenia wkładek higienicznych,
- odpowiednia higiena osobista,
- rezygnacja z drażniących kosmetyków do higieny intymnej,
- stosowanie prawidłowej diety, ubogiej w cukry proste,
- unikanie ryzykownych zachowań seksualnych,
- stosowanie probiotyków ginekologicznych.
Ile trwa zapalenie pochwy?
To, ile trwa zapalenie pochwy, zależy od wielu czynników. Przyczyniają się do tego głównie skuteczność zastosowanego leczenia, indywidualna reakcja organizmu, poziom higieny danej pacjentki oraz jej styl życia.
Jeśli mamy do czynienia z łagodnym stanem zapalnym pochwy, to zwykle trwa ono około 3 dni, natomiast jeśli zapalenie pochwy jest poważniejsze, to jego leczenie może trwać i 14 dni.
Artykuł zawiera informacje na temat:
- Produktów leczniczych:
Nazwa produktu leczniczego: (A) Gynoxin Optima, 200 mg, kapsułka dopochwowa, miękka. (B) Gynoxin Uno, 600 mg, kapsułka dopochwowa, miękka. (C) Gynoxin Optima, 20 mg/g (2%), krem dopochwowy. Nazwa powszechnie stosowana substancji czynnej: (A, B, C) Azotan fentikonazolu (Fenticonazoli nitras). Dawka substancji czynnej: 1 kapsułka dopochwowa, miękka zawiera: (A) 200 mg azotanu fentikonazolu. (B) 600 mg azotanu fentikonazolu. (C)100 g kremu dopochwowego zawiera 2 g azotanu fentikonazolu.Postać farmaceutyczna: (A, B) Kapsułka dopochwowa, miękka. (C) Krem dopochwowy. Wskazania do stosowania: (A, B, C)Drożdżyca błon śluzowych narządów płciowych (zapalenie sromu i pochwy, zapalenie pochwy, upławy). Leczenie zakażeń mieszanych pochwy. (B, C) Gynoxin przeznaczony jest do stosowania u dorosłych i młodzieży w wieku powyżej 16 lat. U kobiet w wieku powyżej 60 lat, Gynoxin można stosować po konsultacji z lekarzem. Podmiot odpowiedzialny: (A, B, C) Recordati Industria Chimica e Farmaceutica S.p.A., Via Civitali 1, 20148 Mediolan, Włochy.
To jest lek. Dla bezpieczeństwa, stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Zwróć uwagę na przeciwwskazania. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
- Wyrobu medycznego – Gynoxin® Protect
Gynoxin Protect, 10 globulek dopochwowych. Zastosowanie: wspomaganie procesu leczenia objawów związanych z zapaleniem sromu i pochwy różnego pochodzenia. Ochrona błony śluzowej pochwy przed namnażaniem chorobotwórczych mikroorganizmów, przywracanie prawidłowego pH pochwy i łagodzenie objawów, w tym świądu.
Producent: Logus Pharma S.r.l Autoryzowany przedstawiciel: Erbozeta Austria GmbH
Importer/Podmiot prowadzący reklamę: Recordati Polska sp. z o.o.
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
PL-GYNOX-0062
Bibliografia:
1. M. Miller, Nawrotowe zapalenie sromu i pochwy – porady dotyczące leczenia, https://podyplomie.pl/ginekologia/17012,nawrotowe-zapalenie-sromu-i-pochwy-porady-dotyczace-leczenia
2. Portal Medycyna Praktyczna [online], [dostęp: 15 maja 2024], dostępny w internecie: https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/256372,bakteryjne-zapalenie-pochwy
3. Portal Medycyna Praktyczna [online], [dostęp: 15 maja 2024], dostępny w internecie: https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/256370,grzybicze-zapalenie-sromu-i-pochwy
4. Portal Medycyna Praktyczna [online], [dostęp: 15 maja 2024], dostępny w internecie:
https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/wenerologia/165365,rzesistkowica
5. Jacques Ravel, PhD, Inmaculada Moreno, PhD, Carlos Simón, MD, PhD: Bacterial vaginosis and its association with infertility, endometritis, and pelvic inflammatory disease https://www.ajog.org/article/S0002-9378(20)31193-5/fulltext#%20
