- Czym jest zapalenie sromu? Rodzaje zapaleń sromu
- Zapalenie sromu — przyczyny i objawy
- Zapalenie sromu — leczenie i diagnostyka
- Zapalenie sromu — leczenie domowymi sposobami
- Zapalenie sromu w ciąży — jak sobie z nim radzić?
- Zapalenie sromu u dziecka — jak postępować?
- Jak zapobiegać zapaleniu sromu?
Srom to nazwa ogółu żeńskich zewnętrznych narządów płciowych, obejmująca wargi sromowe większe i mniejsze, łechtaczkę, przedsionek pochwy oraz gruczoły przedsionkowe większe i mniejsze. W związku ze swoim umiejscowieniem jest on narażony na wiele czynników drażniących, które mogą prowadzić do zapalenia sromu. Co ciekawe, zapalenie sromu może mieć wiele różnych przyczyn — nie tylko infekcyjne. Co może powodować zapalenie sromu, jakie są jego objawy i w jaki sposób można je leczyć? Odpowiedzi znajdziesz w naszym artykule!
Czym jest zapalenie sromu? Rodzaje zapaleń sromu
Zapalenie sromu (ang. vulvitis), to stan zapalny obejmujący zewnętrzne żeńskie narządy płciowe. Zapalenie warg sromowych może być spowodowane przez różnorodne czynniki. Zatem jakie są rodzaje zapaleń sromu?
- alergiczne zapalenie sromu — to stan zapalny spowodowany reakcją alergiczną skóry sromu na różne substancje, przykładowo kosmetyki, substancje zawarte w lekach czy konserwanty[1];
- zapalenie pochwy i sromu — zapalenie pochwy i sromu często występuje wspólnie, gdyż znajdują się w jednej okolicy anatomicznej i nietrudno jest o rozprzestrzenienie się zakażenia[8];
- grzybicze zapalenie sromu — jest bardzo częstą jednostką chorobową, która dotyka większość kobiet w wieku rozrodczym. Jego najczęstszym czynnikiem etiologicznym jest grzyb Candida albicans[2];
- atroficzne zapalenie sromu i pochwy — zwane również zanikowym zapaleniem pochwy i sromu, jest jednym z głównych objawów okresu okołomenopauzalnego. Jego główną przyczyną jest zmniejszająca się ilość estrogenów[3];
- wirusowe zapalenie sromu — najczęściej wywoływane przez przenoszony drogą płciową wirus opryszczki (HSV)[4];
- bakteryjne zapalenie sromu — jest infekcją skóry sromu, wywołaną przez bakterie — najczęstszym czynnikiem etiologicznym są gronkowce Staphylococcus aureus lub paciorkowce Streptococcus pyogenes[5];
- ropień gruczołu przedsionkowego Bartholina — manifestuje się jako bolesny guzek wypełniony ropną treścią w okolicach wejścia do pochwy, ma zazwyczaj etiologię bakteryjną[6].
Zapalenie sromu — przyczyny i objawy
Jak widać, zapalenie sromu może być spowodowane wieloma różnymi czynnikami. Co jednak predysponuje do zapalenia sromu i jakie są jego najczęstsze objawy?
Infekcja sromu — przyczyny
Do najczęstszych przyczyn zapalenia sromu zaliczamy:
- urazy mechaniczne sromu;
- zaburzenia hormonalne w okresie okołomenopauzalnym;
- czynniki chemiczne, np. podmywanie się przy użyciu drażniących substancji chemicznych czy stosowane prezerwatywy;
- czynniki infekcyjne, takie jak bakterie, wirusy czy grzyby[5].
Zapalenie sromu — objawy
Do najczęściej występujących objawów zapalenia sromu zaliczamy:
- pieczenie warg sromowych,
- świąd sromu i warg sromowych,
- dolegliwości bólowe,
- zaczerwienienie okolicy sromu z towarzyszącym białym nalotem,
- zmiany skórne tj. drobne pęcherzyki czy owrzodzenia,
- obrzęk,
- zwiększone ucieplenie okolicy sromu[5].
Zapalenie sromu — leczenie i diagnostyka
Gdy odczuwasz dyskomfort i nieprzyjemne objawy zapalenia sromu opisane powyżej, powinnaś jak najszybciej udać się do ginekologa. W jaki sposób diagnozuje się zapalenie sromu i jakie jest jego leczenie?
Często, aby lekarz stwierdził przyczynę zapalenia sromu, wystarczy mu dogłębny wywiad z pacjentką oraz badanie ginekologiczne za pomocą wziernika. W celu pogłębienia diagnostyki ginekolog może zbadać śluz pochwowy pod mikroskopem, wykonać wymaz z pochwy oraz zalecić wykonanie dodatkowych badań laboratoryjnych[7]. Z kolei przy podejrzeniu alergicznego zapalenia sromu, przydatne może okazać się zastosowanie testów płatkowych[1].
Na czym polega leczenie zapalenia sromu? Wszystko zależy od jego etiologii! W przypadku bakteryjnego zapalenia warg sromowych niezbędny będzie antybiotyk[8]. Najlepszym sposobem na atroficzne zapalenie sromu jest hormonalna terapia zastępcza[2]. Natomiast wirusowe zapalenie sromu leczymy lekami przeciwwirusowymi, takimi jak acyklowir[9].
Z kolei jak leczyć drożdżakowe zapalenie sromu i pochwy? Tu świetnie sprawdzą się leki przeciwgrzybicze dostępne bez recepty, zawierające fentikonazol takie jak Gynoxin®. Terapia kapsułkami dopochwowymi Gynoxin® OPTIMA[14] powinna trwać trzy dni, tyle samo co wtedy, gdy zastosujemy Gynoxin® OPTIMA krem dopochwowy[15]. Natomiast w przypadku preparatu Gynoxin® UNO[16], leczenie polega na zastosowaniu tylko jednej kapsułki dopochwowej, która zawiera w sobie całą dawkę terapeutyczną leku[10]. Należy jednak pamiętać, że jeśli po zastosowaniu wspomnianych preparatów objawy nie ustąpią, należy bezwzględnie skontaktować się z lekarzem.
Należy pamiętać, że kluczem do sukcesu jest cierpliwość i dokładne stosowanie się do zaleceń lekarza.
Zapalenie sromu — leczenie domowymi sposobami
Czy istnieją domowe sposoby na zapalenie sromu? W przypadku każdego przypadku zapalenia warg sromowych zalecana jest wizyta u ginekologa, gdyż żadne domowe preparaty nie zastąpią prawidłowego leczenia oraz kontroli lekarskiej. W oczekiwaniu na wizytę u specjalisty można spróbować złagodzić nieprzyjemne objawy za pomocą metod takich jak kąpiele w roztworze nadmanganianu potasu oraz nasiadówek z kory dębu[11] albo stosowanie probiotyków, czyli bakterii kwasu mlekowego[8].
Zapalenie sromu w ciąży — jak sobie z nim radzić?
Wszelkie zakażenia w obrębie narządów intymnych w czasie ciąży są niebezpieczne i nie wolno ich lekceważyć, gdyż mogą się wiązać z wyższym ryzykiem powikłań, takich jak m.in. poród przedwczesny, poronienie samoistne czy przedwczesne pęknięcie błon płodowych[12].
Dlatego też w przypadku jakichkolwiek wątpliwości zawsze warto udać się do ginekologa, który zaleci odpowiednie leczenie, bezpieczne dla kobiet w ciąży. W tym okresie absolutnie nie wolno stosować żadnych, preparatów dopochwowych na własną rękę[12]!
Zapalenie sromu u dziecka — jak postępować?
Zapalenie sromu i pochwy jest jednym z najczęstszych problemów ginekologicznych, jaki diagnozuje się u dziewczynek przed okresem dojrzewania. Najczęściej wynika ono z zaniedbań higienicznych.
Zazwyczaj takie zapalenie sromu ustępuje po wprowadzeniu nawyku utrzymywania prawidłowej higieny intymnej u dziecka lub po stosowaniu codziennych nasiadówek. Natomiast w przypadku obecności patologicznej wydzieliny z pochwy lub gdy zakażenia nawracają, zalecana jest szczegółowa diagnostyka, a następnie włączenie celowanego leczenia.
Najefektywniejszym sposobem zapobiegania zapaleniu warg sromowych u dzieci jest edukacja ich w zakresie prawidłowej higieny okolic intymnych[13].
Jak zapobiegać zapaleniu sromu?
Głównym sposobem zapobiegania zapaleniu sromu jest utrzymywanie prawidłowej higieny intymnej. Co to oznacza?
- często wymieniaj gąbki oraz ręczniki;
- zastąp kąpiele prysznicami;
- nie praktykuj współżycia seksualnego z wieloma partnerami;
- noś przewiewną bieliznę;
- podcieraj się we właściwym kierunku (od przodu do tyłu);
- używaj łagodnych płynów do mycia;
- zawsze dokładnie susz okolice intymne po kąpieli.
Artykuł zawiera informacje na temat:
Produktów leczniczych:
Nazwa produktu leczniczego: (A) Gynoxin Optima, 200 mg, kapsułka dopochwowa, miękka. (B) Gynoxin Uno, 600 mg, kapsułka dopochwowa, miękka. (C) Gynoxin Optima, 20 mg/g (2%), krem dopochwowy. Nazwa powszechnie stosowana substancji czynnej: (A, B, C) Azotan fentikonazolu (Fenticonazoli nitras). Dawka substancji czynnej: 1 kapsułka dopochwowa, miękka zawiera: (A) 200 mg azotanu fentikonazolu. (B) 600 mg azotanu fentikonazolu. (C)100 g kremu dopochwowego zawiera 2 g azotanu fentikonazolu.Postać farmaceutyczna: (A, B) Kapsułka dopochwowa, miękka. (C) Krem dopochwowy. Wskazania do stosowania: (A, B, C)Drożdżyca błon śluzowych narządów płciowych (zapalenie sromu i pochwy, zapalenie pochwy, upławy). Leczenie zakażeń mieszanych pochwy. (B, C) Gynoxin przeznaczony jest do stosowania u dorosłych i młodzieży w wieku powyżej 16 lat. U kobiet w wieku powyżej 60 lat, Gynoxin można stosować po konsultacji z lekarzem. Podmiot odpowiedzialny: (A, B, C) Recordati Industria Chimica e Farmaceutica S.p.A., Via Civitali 1, 20148 Mediolan, Włochy.
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
PL-GYNOX-0064
Bibliografia:
- Iwona Konarska, Kortykosteroidy, substancje zapachowe i konserwanty istotnymi alergenami w zapaleniach skóry sromu [na:] „Termedia.pl”, https://www.termedia.pl/dermatologia/Kortykosteroidy-substancje-zapachowe-i-konserwanty-istotnymi-alergenami-w-zapaleniach-skory-sromu,50055.html, 14 stycznia 2023 r., dostęp 1 października 2024 r.
- Krapf J.M., Vulvovaginitis: Practice Essentials, Background, Anatomy [na:] „Medscape.com”, https://emedicine.medscape.com/article/2188931-overview?form=fpf, 19 września 2024 r., dostęp 1 października 2024 r.
- Leczenie atrofii i dystrofii pochwy kwasem hialuronowym o drobnocząsteczkowej strukturze BASHYALTM (Mucovagin Żel) [na:] „Forumginekologii.pl”, https://www.forumginekologii.pl/artykul/leczenie-atrofii-i-dystrofii-pochwy-kwasem-hialuronowym-o-drobnoczasteczkowej-strukturze-bashyaltm-mucovagin-zel, 2021 r., dostęp 1 października 2024 r.
- Watson K., Vulvovaginitis [na:] „Healthline”, https://www.healthline.com/health/vulvovaginitis#causes, 31 stycznia 2020 r., dostęp 1 października 2024 r.
- https://www.termedia.pl/Journal/-4/pdf-21188-10?filename=19
- Zapalenie gruczołów Bartholina [na:] „Www.mp.pl”, https://www.mp.pl/pacjent/zapytajlekarza/lista/show.html?id=69419, 2024 r., dostęp 1 października 2024 r.
- Grzybicze zapalenie sromu i pochwy (świąd sromu). Jakie są powody i sposoby leczenia grzybicy pochwy i sromu [na:] „Www.mp.pl”, https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/256370,grzybicze-zapalenie-sromu-i-pochwy#:~:text=Grzybica%20pochwy%20i%20sromu%20%E2%80%94%20objawy,moczu%2C%20stosunku%20oraz%20ciep%C5%82ej%20k%C4%85pieli, 2024 r., dostęp 1 października 2024 r.
- Ginekologia po Dyplomie – Nawrotowe zapalenie sromu i pochwy – porady dotyczące lec… [na:] „Podyplomie.pl”, https://podyplomie.pl/ginekologia/17012,nawrotowe-zapalenie-sromu-i-pochwy-porady-dotyczace-leczenia, 2020 r., dostęp 1 października 2024 r.
- Opryszczka (zakażenie wirusem opryszczki zwykłej) – przyczyny, objawy, leczenie [na:] „Www.mp.pl”, https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-wirusowe/158823,zakazenie-wirusem-opryszczki-zwyklej-u-doroslych#3, 2024 r., dostęp 1 października 2024 r.
- Fentikonazol – Medycyna Praktyczna [na:] „Www.mp.pl”, https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=3795, 2024 r., dostęp 1 października 2024 r.
- Czym można leczyć (miejscowo) zapalenie sromu i pochwy u małych dziewczynek? Większość preparatów jest zarejestrowana dla [na:] „Www.mp.pl”, https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.9.4.16.#:~:text=W%20wielu%20przypadkach%20skuteczne%20jest,stosowanie%20ma%C5%9Bci%20Linomag%20lub%20Alantan, 2024 r., dostęp 1 października 2024 r.
- Bakteryjna waginoza w ciąży [na:] „Www.mp.pl”, https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/63102,bakteryjna-waginoza-w-ciazy, 2024 r., dostęp 1 października 2024 r.
- Zapalenie sromu i pochwy u dziewczynek przed okresem dojrzewania [na:] „Www.mp.pl”, https://www.mp.pl/artykuly/46054,zapalenie-sromu-i-pochwy-u-dziewczynek-przed-okresem-dojrzewania#1, 2024 r., dostęp 1 października 2024 r.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Gynoxin® Optima, 200 mg, kapsułka dopochwowa, miękka. Data zatwierdzenia: 09/2020. Odnosi się wyłącznie do czasu stosowania leku.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Gynoxin® Optima krem dopochwowy, 20 mg/g. Data zatwierdzenia: 06/2021. Odnosi się wyłącznie do czasu stosowania leku w najkrótszym schemacie terapeutycznym zgodnym z ulotką dla pacjentki. Dotyczy leczenia drożdżycy i zakażeń mieszanych pochwy.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Gynoxin® Uno, 600 mg, kapsułka dopochwowa, miękka. Data zatwierdzenia: 09/2020. Odnosi się wyłącznie do czasu stosowania leku.
